بازگشت
نقش حمایتی واشنگتن در تاجیکستان و سیاست مقابله‌ با نفوذ روسیه
ارسالی صمیمی ارسالی صمیمی

نظری بر حضور مجدد معاون وزیر خارجه آمریکا در آسیای مرکزی

 

در حالی معاون وزیر خارجه آمریکا در دومین سفر منطقه‌ای خود ظرف یک ماه اخیر وارد تاجیکستان شد که ناامیدی از احداث پایگاه جدید نظامی در منطقه، واشنگتن را به اتخاذ سیاست‌های حمایت‌گرانه در آسیای مرکزی با هدف مقابله با سیاست تثبیت قدرت سنتی مسکو واداشته است.

خبرگزاری فارس: نقش حمایتی واشنگتن در تاجیکستان و سیاست مقابله‌ با نفوذ روسیه
 

 پس از سفر ماه گذشته معاون وزیر امور خارجه آمریکا به بیشکک، سفر «رابرت بلیک» در رأس یک هیأت سیاسی و اقتصادی با هدف برگزاری رایزنی‌های سالانه انجام می‌گیرد.

دیدار با «امامعلی رحمان» رئیس جمهوری تاجیکستان و «همراه‌خان ظریفی» وزیر خارجه این کشور با هدف بررسی مسائل روابط دوجانبه نیز از دیگر محورهای برنامه سفر 2 روزه بلیک است.

بازدید این مقام آمریکایی از تاجیکستان درحالی انجام می‌گیرد که «والیری گراسیم‌اف» رئیس ستاد نیروهای مسلح روسیه که قرار بود روز اول اسفند (19 فوریه) وارد «دوشنبه» شود به دلایل نامعلوم به اول ماه مارس به تعویق افتاد.

بازدید این مقام آمریکایی از تاجیکستان در حالی انجام می‌گیرد که تاکنون مقامات قرقیزستان از دیگر کشورهای منطقه و همکار در اجرای برنامه‌های نظامی واشنگتن هنوز تصمیم نهایی خود را در زمینه تمدید حضور آمریکایی‌ها در پایگاه «ماناس» بیان نکرده‌ است.

سفر قبلی بلیک به آسیای مرکزی بی‌نتیجه بود

چنین به نظر می‌رسد، مذاکراتی که بلیک در ماه گذشته در بیششک انجام داد، نتیجه مثبتی برای واشنگتن نداشته‌ است زیرا همزمان با پایان این سفر مقامات قرقیز بار دیگر تأکید کردند که پایگاه نظامی ماناس پس از سال 2014 بسته خواهد شد.

«قادر ملک‌اف» رئیس مرکز تحلیلی «دین، حقوق و سیاست» و از کارشناسان برجسته مسائل امنیت آسیای مرکزی بر این باور است، موضوع ایجاد پایگاه جدید نظامی در خاک تاجیکستان در برنامه بازدید بلیک و مذاکرات وی با مقامات این کشور در دستور کار نیست.

وی در گفت‌وگو با رسانه‌ها اذعان داشت: از زمان اعلام شده برای خروج نیروهای آمریکا از افغانستان زمان زیادی باقی نمانده و واشنگتن برای ایجاد پایگاه جدید در خاک ازبکستان و تاجیکستان برای کوتاه مدت فرصت زیادی ندارد به همین دلیل به جز حفظ پایگاه ماناس در حال حاضر چاره‌ دیگری ندارد.

این کارشناس مسائل سیاسی منطقه افزود: احتمال وخامت اوضاع امنیتی در آسیای مرکزی، بحث‌های مرزی میان ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان و توسعه فعالیت جنبش‌های غیررسمی اسلامی در منطقه از دلایلی است که مقامات واشنگتن در مذاکرات با کشورهای منطقه از جمله با تاجیکستان می‌توانند برای اجرای برنامه توسعه حضور خود در منطقه و از جمله در تاجیکستان استفاده کنند.

وی تصریح کرد: آمریکا به وسیله عوامل وابسته خود بدنبال القا این تفکر است که با توجه به تحولات اخیر در منطقه می‌توان حدس زد که تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان 3 کشور گروگان در برخوردهای ژئوپولیتیک آمریکا و روسیه بوده و با خروج نظامیان آمریکا از افغانستان در سال 2014 و توزیع بخشی از تجهیزات نظامی غربی به این کشورها تنش میان آنان بیشتر خواهد شد.

واشنگتن در برابر تاجیکستان طرح‌های کوچک‌تری دارد

«الکساندر ریبین» کارشناس مسائل سیاسی هفته‌نامه «تجارت و سیاست» چاپ دوشنبه بر این باور است که تهدید‌هایی که عمدتا غرب در برابر امنیت آسیای مرکزی مطرح می‌کند به تلاش آمریکا برای تقویت حضور خود در این منطقه ارتباط دارد.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس افزود: طرح آمریکا برای همسنگی با نفوذ روسیه و چین در آسیای مرکزی با توجه به احتمال تغییر قدرت در ازبکستان و قزاقستان طراحی شده و هر نوع تغییر سیاسی در این 2 کشور و حتی در تاجیکستان تأثیر بسیاری در اوضاع منطقه خواهد داشت.

به گفته وی، واشنگتن در همکاری با تاجیکستان طرح‌هایی کوچک‌تری نسبت به آنچه که در روابط با ازبکستان و قزاقستان در دست دارد به اجرا خواهد رساند.

وی تصریح کرد: ازبکستان که اکنون به‌طور گسترده آماده همکاری نظامی با آمریکا است در صورت رضایت به ایجاد پایگاه نظامی آمریکا به متحد کلیدی واشنگتن در آسیای مرکزی تبدیل خواهد شد.

وی اضافه کرد: مقامات تاشکند می‌خواهند ارتش 55 هزار نفری ازبک را از حساب تجهیزات نظامی آمریکا و بریتانیا که از افغانستان بیرون می‌برند، مجهز کنند و به این وسیله آمادگی بیشتری برای حمایت از منافع سیاسی و اقتصادی خود داشته باشند.

ریبین همچنین گفت: با توجه به اینکه سال 2013 در تاجیکستان انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود این کشور به تدابیر بیشتر امنیتی نیاز داشته و به این دلیل در مذاکرات با مقام وزارت خارجه آمریکا ممکن است موضوع کمک های بیشتری برای تقویت نیروهای مرزبانی و نهادهای امنیت و انتظامی تاجیکستان مطرح شود.

بلیک، بانک جهانی و مشکل تامین انرژی تاجیکستان

سفر بلیک در حالی انجام می‌گیرد که تاجیکستان همچنان با مشکل کمبود برق روبه‌رو است.

اما این مقام وزارت خارجه آمریکا چند ماه قبل از گزارش بانک جهانی در زمینه حل مشکل انرژی در این کشور آسیای مرکزی حمایت کرد و گفت: همان طور که بانک جهانی توصیه می‌کند مناسب‌تر این است که دوشنبه از اجرای طرح‌های بزرگ انرژی خودداری کند و به ساخت نیروگاه‌های کوچک تولید برق و همچنین از منابع انرژی جایگزین برق آبی استفاده کند.

وی با این بیانیه خود به‌طور غیرمستقیم ولی آشکار از موضع تاشکند که به ساخت نیروهگاه‌های بزرگی به مانند «راغون» تاجیکستان و «قمبرآته» قرقیزستان مخالفت می‌کند، حمایت کرد.

اما بانک جهانی که کارشناسان آن را یک نهاد تحت نفوذ سیاسی و مالی آمریکا می‌دانند در بیانیه خود اعلام کرد که تاجیکستان سالانه به 2 میلیارد و 700 میلیون کیلووات ساعت نیروی برق نیاز دارد و در صورت به اجرا نرسیدن تدابیر ویژه تا سال 2016 این میزان به چهار میلیارد و 500 میلیون کیلووات ساعت افزایش خواهد یافت.

سفر بلیک نخستین سفر یک مقام ارشد آمریکایی به تاجیکستان در سال جاری میلادی است.

کارشناسان بر این باورند که آمریکا پس از خروج از افغانستان به دنبال تقویت حضور و نفوذ خود در آسیای مرکزی برای مهار راهبرد جدید روسیه، در تثبیت قدرت مجدد خود در یکی از مهمترین نقاط هارتلندی دنیا است.


February 20th, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی